Υπάρχουν πολλές εκφράσεις που αναφέρονται στους σκύλους. Διαβάστε μερικές και μάθετε τι σημαίνουν και την προέλευσή τους. Μάθετε πώς να τις χρησιμοποιείτε σωστά:
1. “Δέναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα” = περιγραφή μιας προηγούμενης εποχής γεμάτη ευημερία.
Προέλευση : Τότε που υπήρχε αφθονία αγαθών και ο νοικοκύρης είχε την ευχέρεια να δένει τον σκύλο του με μια αρμαθιά λουκάνικα αντί με αλυσίδα και ο σκύλος επειδή ήταν πολύ χορτασμένος δεν τους έδινε σημασία καν.
2. “Δουλεύει σα το σκυλί” = κάποιος που δουλεύει πολύ, είναι πολύ δραστήριος.
Προέλευση : Παντού το σκυλί των πόλεων το συναντάμε να κοιμάται και όχι να εργάζεται. Δηλαδή, η φράση αυτή λέγεται κατ’ αντίφαση. Φαίνεται όμως, πως αρχικά αυτός που είπε τη φράση είχε υπόψη του τα τσοπανόσκυλα και τα κυνηγετικά, γιατί αυτά όλη την ημέρα φρουρούν το μαντρί από τους λύκους ή κυνηγάνε, τρέχοντας απ’ εδώ κι από εκεί. Γενικά αυτή η φράση έμεινε χάρη στις έννοιες του αδιαμαρτύρητου και της αφοσίωσης που θεωρείται ότι χαρακτηρίζουν τα σκυλιά.
3. “Είναι σκυλί μονάχο” = ένας πολύ δραστήριος άνθρωπος.
4. “Σαν το σκύλο με τη γάτα” = τσακώνονται συνεχώς ή είναι αιώνιοι εχθροί.
Προέλευση : Η φράση βγήκε από την συνήθεια των σκύλων να κυνηγάνε μικρόσωμα και γρήγορα ζώα. Όπως είναι η γάτα.
5. “Πήγε σαν το σκυλί στ’ αμπέλι” = πέθανε κάποιος αβοήθητος.
Προέλευση : Στα 1616, ο ισπανικός στόλος αποπειράθηκε ν’ αποβιβαστεί στα παράλια της Αλβανίας, αφού προηγούμενα ο Ισπανός ναύαρχος συνεννοήθηκε με τους χριστιανούς, για να τον βοηθήσουν. Αλλά η επιχείρηση προδόθηκε από κάποιον Τουρκαλβανό, τον Μεμέτ Μπόγος, ένας εγκληματίας, που τον έτρεμε ολόκληρη η περιοχή. Οι περισσότεροι από τους κατοίκους πιάστηκαν τότε κι εκτελέστηκαν, ενώ έγδαραν ζωντανό τον αρχιεπίσκοπο Τρίκκης Διονύσιο, που πεθαίνοντας, παρακαλούσε το θεό να συγχωρήσει τους εχθρούς του. Οι συγγενείς, όμως, των θυμάτων, μόλις συνήλθαν κάπως από τη συμφορά, άρχισαν να κυνηγούν τον προδότη, για να τον τιμωρήσουν, όπως του άξιζε. Αλλ’ εκείνος κρυβόταν καλά και δεν μπορούσαν να τον ανακαλύψουν. Ο Μπογάς είχε ένα σκυλί, που το λάτρευε. Ένα πρωί, λοιπόν, το έπιασαν και το κρέμασαν μέσα στο αμπέλι του αφεντικού του, για να τον εκδικηθούν. Γρήγορα, όμως, κατάλαβαν ότι το ζώο δεν τους έφταιξε σε τίποτα και πήγαν να το ξεκρεμάσουν. Αλλά το σκυλί είχε ψοφήσει. Έτσι έμεινε η παροιμία: «πήγε σαν το σκυλί στ’ αμπέλι».
Μια δεύτερη εκδοχή λέει: Όταν ωριμάσουν τα σταφύλια, τα ζώα τους κάνουν μεγάλη θραύση. Εκτός από τις αλεπούδες και άλλα ζώα κατεβαίνουν από το βουνό και καταστρέφουν τις σοδειές. Είναι, λοιπόν, αναγκασμένοι οι παραγωγοί να αμύνονται, σκοτώνοντας τα. Έτσι καμιά φορά, επειδή και του σκύλου του αρέσουν τα σταφύλια, ο ιδιοκτήτης, που δε γνωρίζει ποιος κουνιέται μέσα στ’ αμπέλι, χτυπάει και σκοτώνει το σκύλο του ή τα σκυλιά των γειτόνων του, κτλ. Πήγε, λοιπόν, σαν το σκυλί στ΄ αμπέλι, σημαίνει πως χάθηκε, όπως ο σκύλος μέσα στ’ αμπέλι, χωρίς να αποζημιωθεί κανείς.
6. “Ψόφησε σα σκυλί” = πέθανε κάποιος μόνος του, χωρίς φροντίδα.
7. “Να τον τραβούν τα σκυλιά, δεν φεύγει” = κάποιος βρίσκεται σε μεγάλη εμμονή.
8. “Σκυλίσια ζωή” = δύσκολη ζωή.
9. “Τον έχουν σαν σκυλί, του κλώτσου και του μπάτσου” = για άτομα μειωμένης κοινωνικότητας, για αυτούς που τους περιφρονούν.
10. “Δεν γνωρίζει το σκυλί τ’ αφέντη του” = λέγεται σε μεγάλη αναστάτωση.
11. “Τον ακολουθάει σαν σκυλί” = απόλυτα πιστός κι αφοσιωμένος σε κάποιον.
12. “Έγινε σκύλος” = είναι υπερβολικά οργισμένος.
13. “Σκύλιασε” = είναι υπερβολικά οργισμένος.
14. “Κάνει σαν τον σκύλο” = είναι υπερβολικά οργισμένος.
15. “Γαβγίζει σαν τον σκύλο” = είναι υπερβολικά οργισμένος.
16. “Σκύλιασε από το κακό του” = είναι υπερβολικά οργισμένος.
17. “Κάνει σα λυσσασμένος σκύλος” = είναι υπερβολικά οργισμένος.
18. “Τον πέταξαν σαν το σκυλί” = τον πέταξαν / τον έδιωξαν με ασπλαχνία.
19. “Έγινε ρεζίλι των σκυλιών” = ρεζιλεύτηκε σε μεγάλο βαθμό.
20. “Σα δαρμένο σκυλί” = με συναίσθηση της ενοχής του.
21. “Παιδιά, σκυλιά δεν έχει” = δεν έχει καμία οικογενειακή υποχρέωση.
22. “Μετάνιωσε σαν το σκύλο” = πάρα πολύ.
23. “Είναι σκυλί στη δουλειά” = αυτός που είναι ακούραστος κι έχει μεγάλες αντοχές.
Προέλευση : Παντού το σκυλί των πόλεων το συναντάμε να κοιμάται και όχι να εργάζεται. Δηλαδή, η φράση αυτή λέγεται κατ’ αντίφαση. Φαίνεται όμως, πως αρχικά αυτός που είπε τη φράση είχε υπόψη του τα τσοπανόσκυλα και τα κυνηγετικά, γιατί αυτά όλη την ημέρα φρουρούν το μαντρί από τους λύκους ή κυνηγάνε, τρέχοντας απ’ εδώ κι από εκεί. Γενικά αυτή η φράση έμεινε χάρη στις έννοιες του αδιαμαρτύρητου και της αφοσίωσης που θεωρείται ότι χαρακτηρίζουν τα σκυλιά.
24. “Σκυλιά μου βγήκαν π.χ. αυτά τα παπούτσια” = εξαιρετικά ανθεκτικά.
25. “Σκυλίσια ζωή” = γεμάτη ταλαιπωρίες.
26. “Εγώ το λέω στον σκύλο μου κι ο σκύλος στην ουρά του” = για δουλειά που ανατίθεται από τον έναν στον άλλον μέχρι να πραγματοποιηθεί.
27. “Μπάτε σκύλοι αλέστε κι αλεστικά μη δώσετε” = χρησιμοποιείται σε καταστάσεις όπου δεν υπάρχει έλεγχος και καμία πειθαρχία.
Προέλευση : Οι Φράγκοι, που είχαν υποδουλώσει άλλοτε την Ελλάδα, έκαναν τόσα μαρτύρια στους κατοίκους, ώστε οι Έλληνες τούς βάφτισαν «Σκυλόφραγκους». Ό,τι είχαν και δεν είχαν, τούς το έπαιρναν, κυρίως όμως ενδιαφερόντουσαν για το αλεύρι, που τούς ήταν απαραίτητο για να φτιάχνουν ψωμί. Κάποτε σ’ ένα χωριουδάκι της Πάτρας μπήκαν μερικοί στρατιώτες σ’ ένα μύλο και απαίτησαν από τον μυλωνά να τους αλέσει όλο το σιτάρι που υπήρχε εκεί, με την υπόσχεση ότι θα τού πλήρωναν τ’ αλεστικά. Ο μυλωνάς ονομαζόταν Γιάννης Ζήσιμος, κι ήταν γνωστός για την παλικαριά του και την εξυπνάδα του. Όταν είδε τους Φράγκους να θέλουν να τού αρπάξουν το βιος του με το έτσι το θέλω, φούντωσε ολόκληρος. Συγκρατήθηκε, όμως, και δικαιολογήθηκε ότι δεν μπορεί μόνος του ν’ αλέσει τόσες οκάδες σιτάρι. Οι στρατιώτες τού είπαν τότε ότι θα τον βοηθούσαν αυτοί. Ο Ζήσιμος τούς πέρασε στον μύλο και τούς είπε δήθεν ευγενικά: «Μπάτε σκύλοι αλέστε και αλεστικά μη δώσετε». Ύστερα τούς κλείδωσε μέσα κι έβαλε φωτιά στο μύλο. Εκεί τούς έκαψε όλους σαν ποντίκια κι αυτός εξαφανίστηκε.Από τότε έμεινε ο λόγος σαν παροιμιώδης έκφραση, αν και σήμερα χρησιμοποιείται κυρίως το πρώτο μισό της φράσης (μπάτε σκύλοι) για να δηλώσει το «ξέφραγο αμπέλι».
28. “Σκύλος που γαβγίζει, δεν δαγκώνει” = αυτός που φωνάζει συνεχώς, είναι και άκακος.
Προέλευση : Έχει αποδειχτεί πολλές φορές πως οι πιο επικίνδυνοι και άγριοι σκύλοι, είναι ήσυχοι. Ενώ αντιθέτως, οι περισσότεροι σκύλοι που γαβγίζουν συνεχώς, είναι πιο επικοινωνιακοί ή φοβούνται, που σημαίνει πως δεν έχουν σκοπό να επιτεθούν.
29. “Ο δρόμος είναι ανοιχτός και τα σκυλιά δεμένα” = έχεις ελευθερία κινήσεων να κάνεις ό,τι θέλεις.
30. “Θέλει να έχει και την πίτα άκοπη και τον σκύλο χορτάτο” = τα θέλει όλα.
31. “Κακό σκυλί, ψόφο δεν έχει” = οι κακοί άνθρωποι ζουν περισσότερο.
32. “Το σκυλί σου και το παιδί σου, όπως τα μάθεις” = δείχνει τι είδους διαπαιδαγώγηση έχει το σκυλί το οποίο την έχει ανάγκη όπως τα παιδιά.
33. “Άνθρωπο από σπίτι και σκύλο από μαντρί” = Ο σωστός σύντροφος είναι από σπίτι κι ο σκύλος από μαντρί.
34. “Εμείς ψωμί δεν είχαμε, τα σκυλιά μας ταΐζαμε” = όταν κάποιος είναι σπάταλος.
35. “Σαν μάθει ο σκύλος στα παλιοπέτσια, δύσκολα ξεμαθαίνει” = Όταν κάποιος μαθαίνει στα παλιά, δύσκολα προσαρμόζεται σε μια καινούρια κατάσταση.
36. “Μπροστά φίλος και πίσω σκύλος” = όταν κάποιος είναι υποκριτής, διπρόσωπος.
20
20
