Σε ορισμένες χώρες ιδιαίτερα εκείνες που έχουν διαφορετική κουλτούρα από την Δύση, η θέση του σκύλου στην κοινωνία διαφέρει από εκείνη την γνωστή ως “ο πιστός φίλος του ανθρώπου” και που ζει ως κατοικίδιο και μέλος της οικογένειας.
Σχεδόν κάθε πολιτισμός μπορεί να υπερηφανεύεται για τη δική του φυλή. Όπως για παράδειγμα το Θιβετιανό Σπανιέλ, το Αγγλικό Foxhound, το Κινέζικο Shar-Pei κ.α
Σε κάποιες χώρες τα σκυλιά τα έχουν ως “τυχερό – γούρι” γιατί πιστεύουν πως έχουν την ικανότητα να απομακρύνουν τα κακά πνεύματα.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν πολιτισμοί που δεν έχουν την ίδια θέση στην καρδιά τους τα σκυλιά όπως συμβαίνει στην Ευρώπη, στην Αμερική και στην Δύση γενικότερα. Ενώ οι άνθρωποι έχουν λατρέψει από τα πρώτα χρόνια της ανθρωπότητας την γάτα, δεν μπορούμε να πούμε πως ισχύει το ίδιο και για τους σκύλους.
Κίνα και διάφορες ασιατικές χώρες
Υπάρχουν χώρες όπου η κατοχή ενός κατοικίδιου είναι δαπανηρή και θεωρείται πολυτέλεια. Αυτό συμβαίνει στην Κίνα, όπου η κατοχή σκύλου ως κατοικίδιου ζώου, μόλις πρόσφατα έγινε μοντέρνα μεταξύ της ανώτερης και της μεσαίας τάξης.
Αλλά υπάρχει και μια άλλη πλευρά όσον αφορά την “αγάπη” των Κινέζων για τους σκύλους.
Η Κίνα – όπως πολλές άλλες χώρες – έχει μακρά ιστορία στο να τρώει το κρέας σκύλου (gou rou). Σήμερα, αν και όχι απαραίτητα συνηθισμένο, το σκυλί είναι ακόμη διαθέσιμο. Το περιοδικό International Herald Tribune αναφέρει ότι υπάρχουν περισσότερα από 120 εστιατόρια στο Πεκίνο μόνο, που σερβίρουν κρέας σκύλου.
Στην Αρχαία Κίνα, για παράδειγμα, οι φρουροί της αυτοκρατορικής αυλής φορούσαν κοστούμια σκύλων και γάβγιζαν για να διώξουν τους δαίμονες και τα κακά πνεύματα.
Επίσης, ο σκύλος είναι ένα από τα 12 ζώα που τιμάται στον κινεζικό ζωδιακό κύκλο. Η δεύτερη ημέρα του κινεζικού νέου έτους θεωρείται ότι είναι τα γενέθλια όλων των σκύλων και αυτή την ημέρα τα σκυλιά λαμβάνουν επιπλέον φαγητό και καλοσύνη.
Μουσουλμάνοι – Ισλαμικές χώρες
Πολλοί μουσουλμάνοι δεν έχουν τα σκυλιά ως κατοικίδια ζώα, διότι η θρησκεία τους μέσα από ένα θρησκευτικό κείμενο δηλώνει ότι οι άγγελοι δεν εισέρχονται σε ένα σπίτι που έχει σκύλο. Το Κοράνι τα χαρακτηρίζει ως ανθυγιεινά.
Πολλοί – αλλά σίγουρα όχι όλοι – πιστεύουν ότι τα σκυλιά είναι ακάθαρτα και ότι οτιδήποτε ή οποιοσδήποτε αγγίζει ένα σκυλί πρέπει να πλένεται επτά φορές.
Οι μουσουλμάνοι αποφεύγουν να αγγίξουν ένα σκυλί κι αν δεν μπορούν να το αποφύγουν θα πλύνουν αμέσως μετά τα χέρια τους και σχεδόν ποτέ δεν θα κρατήσουν ένα σκυλί μέσα στο σπίτι τους.
Στο Ιράν, για παράδειγμα, ένας κληρικός κατήγγειλε για «ηθική βλάβη» ιδιοκτήτες σκύλων και ζήτησε τη σύλληψή τους.
Οι ιδιοκτήτες σκύλων, μαζί με τα κατοικίδια ζώα τους, μπορούν να συλληφθούν και να μπουν στην φυλακή με την κατηγορία κατοχής σκύλου.
Ένας άνθρωπος της Μέσης Ανατολής θα εκπλαγεί όταν πάει στην Ιαπωνία, για παράδειγμα, και δει τα σκυλιά να τα ντύνουν και να τα χαϊδεύουν σαν τους ανθρώπους και να μεταφέρονται σε βρεφικά καροτσάκια!
Ινδία
Στο Νεπάλ το πενθήμερο ινδουιστικό φεστιβάλ φώτων, Tihar, αποτίει φόρο τιμής στον σκύλο την ημέρα του σκύλου (Kukur Tihar), η οποία είναι τη δεύτερη μέρα του φεστιβάλ.
Ο θρύλος θεωρεί ότι οι σκύλοι φρουρούν την πόρτα του Παραδείσου και είναι οι σύντροφοι του Bhairab, του θεού της καταστροφής.
Για να τιμήσουν τα σκυλιά, όσοι άνθρωποι γιορτάζουν στο φεστιβάλ, τοποθετούν γιρλάντες γύρω από τους λαιμούς όλων των σκύλων και ζωγραφίζουν ένα μεγάλο tika (κόκκινο σημάδι) στα μέτωπα των σκύλων.
Εκτός όμως από το “στόλισμα” των σκύλων, οι Ινδοί φροντίζουν να τα καλομάθουν εκείνη την ημέρα με πολύ και καλό φαγητό ταΐζοντας τα ένα ειδικό γεύμα για την περίσταση και προσεύχονται για αυτά για να μπορούν να προστατεύσουν τα σπίτια των ανθρώπων που βρίσκονται στη γη, όπως προστατεύουν τις πύλες του Ουρανού.
Άλλος ένας λόγος που δείχνουν οι Ινδοί τόση καλοσύνη στα σκυλιά εκείνη την ημέρα είναι ότι ελπίζουν πως με αυτή την καλοσύνη θα διώξουν την δυστυχία από το σπίτι τους.
Ωστόσο, σκύλοι που εξακολουθούν να έχουν την γιρλάντα και το σήμα tika αρκετές μέρες μετά το φεστιβάλ, συλλέγονται από τους δρόμους ως αδέσποτα!
Γενικότερα όμως η θέση του σκύλου στην Ινδία δεν είναι από τις πιο ιδανικές. Οι Ινδοί τα σκυλιά τα βλέπουν ως παράσιτα, ειδικά στις μεσαίες τάξεις και στους φτωχούς. Τα σκυλιά ζουν σε εξωτερικούς χώρους και τρώνε από τα κάδους απορριμμάτων. Δεν ανήκουν σε μια συγκεκριμένη οικογένεια, ως επί το πλείστον. Τα περισσότερα δηλαδή είναι αδέσποτα.
Τα αδέσποτα είναι χιλιάδες κι ένας λόγος που ο αριθμός τους αυξάνεται κατακόρυφα καθημερινά, κατατάσσοντας την χώρα με τα περισσότερα αδέσποτα στον κόσμο, είναι γιατί οι Ινδουιστές είναι αντίθετοι στο να σκοτώνουν διάφορα ζώα και μέσα σ’ αυτά είναι και τα σκυλιά. Σε αντίθεση με άλλες χώρες όπου ο αριθμός των αδέσποτων μειώνεται αισθητά κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Ιαπωνία
Η Ιαπωνία είναι άλλος ένας πολιτισμός που τα σκυλιά θεωρούνται πιο συχνά ως αγαπημένα κατοικίδια ζώα και μέλη της οικογένειας.
Οι Ιάπωνες τα φροντίζουν με τον ίδιο τρόπο όπως και στην Ευρώπη, σα να είναι τα παιδιά τους. Με αγάπη, πολλά παιχνίδια και ρούχα. Η ζωή του σκύλου στην Ιαπωνία είναι πολλή χλιδάτη!
Η ιστορία είναι γεμάτη με παραδείγματα σκυλιών που είναι γνωστά για την απόλυτη αφοσίωση και πίστη τους.
Στην Ιαπωνία, ένας σκύλος που ονομάζεται Χάτσικο, ο οποίος κάποτε περίμενε καθημερινά στο σιδηροδρομικό σταθμό Shibuya για να επιστρέψει ο ιδιοκτήτης του στο σπίτι. Κι όταν ο άνθρωπος πέθανε συνέχισε να τον περιμένει στο ίδιο σημείο για πολύ καιρό ακόμα, είναι σεβαστός και τιμημένος σήμερα για την πίστη και την αφοσίωσή του στον κύριό του. Ένα άγαλμα στέκεται στο σταθμό Shibuya στο Τόκιο σήμερα προς τιμήν του πιστού Χάτσικο.
Ευρώπη, Αμερική, Καναδάς, Αυστραλία
Η θετική πλευρά….
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η δυτική κουλτούρα αγκαλιάζει εύκολα τον σκύλο ως μέλος της οικογένειας.
Τα σκυλιά μερικές φορές αντιμετωπίζονται σαν παιδιά και μπορεί να έχουν το δικό τους κρεβάτι, παιχνίδια και ακόμη και ρούχα.
Ειδικά στην Ευρώπη, πολλά καταστήματα και εστιατόρια είναι τόσο πρόθυμα να καλωσορίσουν τους τετράποδους φίλους παρέα με τους ανθρώπους τους. Καταστήματα πουλούν αξεσουάρ σχεδιαστών, από τα ρούχα, μέχρι τα περιλαίμια, όπως και μπολ για τα αγαπημένα κατοικίδια ζώα. Ορισμένες επιχειρήσεις απευθύνονται αποκλειστικά σε σκύλους, προσφέροντας υπηρεσίες καλλωπισμού, πεντικιούρ και θεραπείες spa. Κι άλλες διοργανώνουν “γαμήλια γλέντια” για το ζευγάρωμα σκύλων!
Και ενώ η ιδέα να επιτρέπεται σε ένα σκυλί να κοιμάται στο κρεβάτι τη νύχτα ή να λαμβάνει χάδια και φιλιά από τους ανθρώπους μπορεί να σοκάρει άλλους πολιτισμούς, οι δυτικές οικογένειες αγαπούν τα σκυλιά τους ως άλλο ένα μέλος της οικογένειας.
Σε άλλες περιπτώσεις, τα σκυλιά εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται όπως ήταν πριν από πολλά χρόνια: ως επαγγελματίες σε πολλούς τομείς.
Ορισμένα σκυλιά χρησιμοποιούνται ως κτηνοτρόφοι ζώων, υπακούοντας στις εντολές των κυρίων τους καθώς συγκεντρώνουν και μετακινούν κοπάδια προβάτων ή κοπαδιών βοοειδών.
Άλλοι εργάζονται ως σκύλοι φύλαξης, προστατεύοντας σπίτια, επιχειρήσεις.
Τα αστυνομικά σκυλιά εργάζονται με τους αξιωματικούς τους για να πιάσουν τους εγκληματίες, να απαλλαγούν από τα παράνομα ναρκωτικά ή τα εκρηκτικά, να βρουν τους αγνοούμενους και άλλες συναφείς εργασίες.
Πολλά σκυλιά εκπαιδεύονται για να βοηθήσουν τους τυφλούς, τους κωφούς και άλλους ανθρώπους με αναπηρίες, βοηθώντας τους να κάνουν καθημερινά καθήκοντα, όπως την ανάκτηση αντικειμένων, την καθοδήγηση των ιδιοκτητών τους έξω από το σπίτι, ανοίγοντας πόρτες, προειδοποιώντας τους ιδιοκτήτες τους με διαφορετικούς ήχους και βοηθώντας τους ιδιοκτήτες τους να ντυθούν.
Η αγάπη του δυτικού πολιτισμού για τον σκύλο φαίνεται και στις τέχνες. Δεν είναι λίγες οι ταινίες με πρωταγωνιστές σκύλους, όπως και βιβλία με ήρωες σκυλιά και παραμύθια για να μαθαίνουν τα παιδιά να σέβονται αυτές τις αγνές τετράποδες ψυχές.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένας σκύλος που ονομάζεται Balto είναι γνωστός για την οδήγηση μιας ομάδας με έλκηθρο σκυλιών στη δεκαετία του 1920 από το Nenan έως το Nome της Αλάσκας, σε μια επικίνδυνη αλλά επιτυχημένη προσπάθεια μεταφοράς φαρμάκων για τη θεραπεία της διφθερίτιδας. Λόγω της επιτυχούς μεταφοράς του φαρμάκου, ο Balto θεωρείται ήρωας. Η ιστορία του έγινε ταινία.
Η αρνητική πλευρά….
Δεν μπορούμε να παραλείψουμε όμως και την άλλη πλευρά του Δυτικού κόσμου. Εκείνη την σκοτεινή. Όπου πολλοί άνθρωποι ενώ ζουν σε δυτικούς πολιτισμούς όπου τα σκυλιά θεωρούνται κι αγαπιούνται ως “παιδιά”, εκείνοι τα κακοποιούν, τα βασανίζουν και τους συμπεριφέρονται στην καλύτερη περίπτωση σα να είναι αντικείμενα. Λίγα παραδείγματα είναι τα εξής:
Κάνουν εμπόριο κουταβιών μέσα από παράνομα εκτροφεία, τα γνωστά ως puppy mills. Όπου βάζουν τα σκυλιά να γεννούν πολλές φορές, τα εξαντλούν, ζουν σε άθλιες συνθήκες σε μικροσκοπικά κλουβιά όπου δεν μπορούν να κινηθούν με άνεση πόσο μάλλον να ασκηθούν.
Άλλοι άνθρωποι που παρουσιάζονται ως “φιλόζωοι”, έχουν το μικρόβιο του ρακοσυλλέκτη ψυχών και μαζεύουν πάρα πολλά σκυλιά ενώ δεν έχουν τα ανάλογα προσόντα για να τα ζήσουν και να τα ταΐσουν, με αποτέλεσμα αυτά να πεθαίνουν υποσιτισμένα κι αφρόντιστα μέσα στο σπίτι ή στον ιδιωτικό χώρο του δήθεν “φιλόζωου”. Αυτοί οι άνθρωποι είναι και οι πιο επικίνδυνοι γιατί παρουσιάζονται ως “φιλόζωοι” αμαυρώνοντας όμως με τις πράξεις τους την πραγματική έννοια της φιλοζωίας.
Μια άλλη κατηγορία “ανθρώπων” είναι οι εκμεταλλευτές για το χρήμα. Εκπαιδεύουν τα σκυλιά τους συγκεκριμένης ράτσας συνήθως, να γίνονται άγρια και τα βάζουν να αλληλοσκοτώνονται σε σκυλομαχίες για να κερδίζουν αυτοί χρήματα. Εννοείται πως αυτή η πράξη είναι παράνομη μα εξακολουθεί να υπάρχει στους σκοτεινούς κόσμους.
Και τέλος, δεν ξεχνάμε κι εκείνους που είτε από ευχαρίστηση είτε για λόγους διασκέδασης είτε γιατί δεν συμπαθούν καθόλου τα σκυλιά, προσπαθούν να τα εξοντώσουν και να τα εξαφανίσουν κακοποιώντας τα με διάφορους αιμοβόρους τρόπους.
Διαφορές ανάμεσα στην επαρχία και στην πόλη
Η κουλτούρα κι ο πολιτισμός διαφέρει όχι μόνο στους λαούς και στις χώρες αλλά και στους πολίτες μεμονωμένης χώρας. Τι εννοούμε;
Υπάρχει διαφορά στην αντιμετώπιση των ανθρώπων απέναντι στα ζώα και στα σκυλιά στην προκειμένη περίπτωση, όταν αυτοί είναι κάτοικοι επαρχίας ή αστικών πόλεων.
Στην επαρχία ο σκύλος συνήθως είναι εργαλείο όπως όλα σχεδόν τα ζώα. Είναι κυνηγός, εργάζεται ως τσοπανόσκυλο για να μαζεύει τα κοπάδια ή φύλακας.
Ενώ στις πόλεις η ζωή του σκύλου έχει μεγαλύτερη αξία. Οι πολίτες των μεγάλων πόλεων έχουν τον σκύλο τους μέσα στο σπίτι, τον φροντίζουν και του συμπεριφέρονται σα να είναι άνθρωπος. Και σε πολλές περιπτώσεις, νέα ζευγάρια προτιμούν να υιοθετήσουν σκύλο και να ζήσουν μαζί του ως άλλο ένα μέλος της οικογένειας παρά να αποκτήσουν παιδιά. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που τα σκυλιά υποκαθιστούν τα παιδιά για διάφορους λόγους. Άλλοι άνθρωποι επειδή ζουν απομονωμένοι κι έχουν ανάγκη την συντροφικότητα υιοθετούν έναν σκύλο για να μην νιώθουν μοναξιά.
Διάφορες φυλές
Οι Ινδιάνοι τα αντιμετώπιζαν τα σκυλιά όχι μόνο ως βοηθούς σε διάφορες εργασίες αλλά και ως μέλη της φυλής. Ήταν εργάτες αλλά και κατοικίδια. Πίστευαν πως τα σκυλιά έχουν την ενόραση κι ότι μπορούσαν να δουν τους νεκρούς και να προμηνύουν το μέλλον. Γι’ αυτό και τα θυσίαζαν πολλές φορές για να κατευνάσουν τα θυμωμένα πνεύματα ή για να υπογραμμίσουν την αξία μιας συμφωνίας ή μιας σχέσης.
Η φυλή Kiembu στην Κένυα, τα σκυλιά τα έχει μόνο για προστασία. Τα μέλη της φυλής δεν έχουν ούτε μια λέξη για το “κατοικίδιο ζώο” στη γλώσσα τους, και τα σκυλιά τους δεν είναι ποτέ φροντισμένα, ούτε φυσικά τους δίνουν αγάπη. Και δεν επιτρέπεται να μπουν μέσα στις καλύβες τους.
Φυλές στη Νιγηρία συνήθως καταναλώνουν το κρέας των σκύλων, ενώ η φυλή Παπούα της Νέας Γουινέας φροντίζει κι αγαπά τους σκύλους.
Όπως διαπιστώσατε διαβάζοντας το παραπάνω άρθρο, η πίστη, η παράδοση, το επίπεδο μόρφωσης και ακόμη και η οικονομία παίζουν κάποιο ρόλο στο πώς οι άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη σχετίζονται με τα σκυλιά.
Όπως όμως ο μεγάλος Ινδός ηγέτης Γκάντι δήλωσε: “Το μεγαλείο ενός έθνους και η ηθική του πορεία μπορούν να κριθούν από τον τρόπο που αντιμετωπίζονται τα ζώα του”.