Μάθετε να αναγνωρίζετε τα σημάδια χαλάρωσης / ηρεμίας ενός σκύλου

Τα σκυλιά δεν μπορούν να μιλήσουν την ανθρώπινη γλώσσα και ο μόνος τρόπος που μπορούν να μιλήσουν σε έναν άνθρωπο είναι με την γλώσσα του σώματος. Για παράδειγμα, όταν ένας άνθρωπος συναντήσει έναν άγνωστο στον δρόμο, θα συστηθεί και θα πει ” Καλησπέρα. Χάρηκα που σε γνώρισα”. Όταν ένας σκύλος θέλει να δείξει σε έναν άλλον σκύλο ότι χάρηκε που τον γνώρισε κι ότι έχει φιλικές διαθέσεις, θα το δείξει με το σώμα του. Θα τον πλησιάσει αργά, ίσως λοξά κι όχι σε ευθεία γραμμή, η ουρά του θα κουνιέται κυκλικά, τα αυτιά τραβηγμένα πίσω, ο πισινός του θα είναι πιο χαμηλωμένος ή θα τεντώνει το σώμα του με υπόκλιση. Αυτά είναι σημάδια που λένε “Είμαι φιλικός και δεν έχω σκοπό να σε βλάψω”.

Τα σκυλιά έχουν περίπου 30 σημάδια χαλάρωσης και τα περισσότερα τα χρησιμοποιούν όλα τα σκυλιά.

Τι είναι τα σημάδια χαλάρωσης;

Τα σημάδια χαλάρωσης είναι εκφράσεις και στάσεις του σώματος που δείχνουν πως ένας σκύλος είναι ήρεμος και χαλαρός. Το σημαντικό είναι ότι κάθε σκύλος έχει την δική του γλώσσα του σώματος. Για παράδειγμα, τα αυτιά τραβηγμένα πίσω μπορεί να σημαίνουν πολλά πράγματα. Όπως σημάδι χαλάρωσης, φόβο, ακόμα μπορεί να μην σημαίνει τίποτα και απλά να είναι ένα στοιχείο της ράτσας του σκύλου.

Επίσης, σε άλλες στιγμές τα σκυλιά κάνουν τα σημάδια χαλάρωσης για να δείξουν ότι φοβούνται με μια συγκεκριμένη κατάσταση όπως αν σκύψει κάποιος μπροστά τους ή μια επίσκεψη στον κτηνίατρο και τότε για παράδειγμα μπορεί να χασμουρηθεί λέγοντας με τον τρόπο του “φοβάμαι, είμαι αγχωμένος, γι’ αυτό μη με πειράξεις”.

Αυτό σημαίνει πως για να μάθετε να διακρίνετε τα σημάδια χαλάρωσης του δικού σας σκύλου, θα πρέπει να τον παρατηρήσετε γιατί έχει τον δικό του χαρακτήρα και την δική του προσωπικότητα και ίσως να εκφράζεται με διαφορετικό τρόπο από άλλους. Γι’ αυτό και το σωστό είναι όταν διαβάζετε ένα βιβλίο συμπεριφοράς σκύλων να μην τα παίρνετε όλα τοις μετρητοίς γιατί όπως αναφέρθηκα και στο παράδειγμα πιο πάνω μπορεί ο δικός σας σκύλος όταν έχει τραβηγμένα τα αυτιά πίσω να είναι χαλαρός σε αντίθεση με έναν άγνωστο που μπορεί να έχει την ίδια στάση αλλά να είναι φοβισμένος. Δηλαδή μπορεί ένα χασμουρητό να σημαίνει “είμαι χαλαρός” αλλά μπορεί σε άλλες στιγμές να θέλει να σας πει ” είμαι λίγο ανήσυχος, φοβάμαι, μην με πληγώσεις”.

Πρέπει να μάθετε να διακρίνετε τα σημάδια χαλάρωσης του δικού σας σκύλου γιατί αν τα αγνοείτε συνεχώς μπορεί να το πάρει στραβά και να μην τα ξανακάνει. Κι ακόμα χειρότερα, αν τον τιμωρήσετε και του λέτε να σταματήσει να κάνει αυτά τα σημάδια, τότε μπορεί να αντιδράσουν είτε με στρες είτε με επιθετικότητα ή να “του κλείσετε το στόμα” και να διακόψει κάθε είδους επικοινωνία με άλλα σκυλιά. Και η επικοινωνία με άλλα σκυλιά είναι απαραίτητη για την ψυχολογική του υγεία.

Ένα ζωντανό παράδειγμα

Έχετε την εντύπωση πως αν φωνάξετε με άγρια και πολύ φωναχτή φωνή στον σκύλο σας, θα μάθει καλύτερα τις εντολές. Κι αυτό είναι λάθος. Ναι επιβλητική αλλά ήρεμη, σιγανή και χαλαρή. Σα να συζητάτε, σα να κάνετε έναν ήρεμο διάλογο. Όταν λοιπόν μιλήσετε άγρια στον σκύλο σας, με δυνατή και άγρια φωνή, τότε ο σκύλος σας θα σας δει επιθετικό και θα αρχίσει να σας δείχνει τα σημάδια χαλάρωσης για να σταματήσετε να είστε επιθετικός απέναντί του. Σα να σας λέει ” σε παρακαλώ, σταμάτα, μη μου κάνεις κακό γιατί φοβάμαι”. Μπορεί να γλείψει την μύτη του, να χασμουρηθεί, να στρίψει το κεφάλι και να κοιτάξει αλλού, να σηκώσει το χέρι του διστακτικά. Με αυτές τις κινήσεις σας παρακαλάει να σταματήσετε γιατί τον τρομάζετε. Εσείς όμως βλέποντας αυτήν την συμπεριφορά, θα νομίζετε πως δεν σας ακούει, πως είναι ανυπάκουος, πεισματάρης και ξεροκέφαλος. Και θα του φωνάξετε ακόμα περισσότερο μαλώνοντάς τον για τα σημάδια χαλάρωσης που σας δείχνει ο σκύλος σας προσπαθώντας να χαλαρώσει εσάς. Τότε λοιπόν δεν θα τα ξανακάνει και οι συνέπειες αναφέρονται στην παραπάνω παράγραφο.

Ποια είναι τα συνήθη σημάδια χαλάρωσης;

Γυρίζει το κεφάλι από την άλλη μεριά από αυτήν που βρίσκεται ο άλλος (άνθρωπος ή σκύλος) και κοιτάει αλλού. Αυτό είναι κι ένας τρόπος για να σταματήσει μια διαφωνία ή καβγά όταν αφορά σκύλους. Γι’ αυτό και μπορεί να το κάνει ένας σκύλος στον άνθρωπο αν τον βλέπει ως εχθρικό, απειλητικό, τον φοβάται ή απλά δεν του αρέσει. Με λίγα λόγια θα τον αγνοήσει και μπορεί να του γυρίσει και την πλάτη.
Χασμουριέται
Έχει την μύτη ψηλά ή χαμηλά και μυρίζει έντονα, κάνει έντονες και κοφτές εισπνοές ενώ δεν υπάρχει τίποτα να μυρίσει εκείνη τη στιγμή
Σηκώνει το πόδι του. Ένα από τα δύο μπροστινά του πόδια είναι ελαφρώς ψηλά και δεν ακουμπάει στο έδαφος
Τινάζεται. Είτε το κεφάλι του μόνο είτε όλο του το κορμί όπως όταν μόλις έχει βγει από το μπάνιο και είναι βρεγμένος
Ξύνεται σα να έχει φαγούρα ή ξαφνικά να τον τσίμπησε ψύλλος
Ανοιγοκλείνει τα μάτια του
Γλείφει τα χείλια του ή την μύτη του. Έχει παρατηρηθεί πως αυτό το σημάδι το κάνουν ιδιαίτερα τα σκυλιά που έχουν πολύ τρίχωμα στο πρόσωπό τους και με σκούρο χρώμα ίσως γιατί πιστεύουν ασυναίσθητα πως οι άλλες εκφράσεις του προσώπου δεν θα φανούν όπως κάνουν άλλα σκυλιά ανοιχτόχρωμα και με λίγο τρίχωμα. (Άγνωστο αν αυτή η παρατήρηση αληθεύει και τα σκυλιά έχουν γνώση για το χρώμα τους και το τρίχωμά τους, αλλά έχει γραφτεί σε βιβλίο συμπεριφορών και γι’ αυτό το αναφέρω. Αν ζητάτε την γνώμη μου νομίζω πως είναι λίγο δύσκολο να ισχύει κι ένας σκύλος να ξέρει πως είναι μαύρος και τριχωτός και δεν φαίνεται…)Πάντως είναι ένα συχνό σημάδι χαλάρωσης των σκύλων το να γλείφουν την μύτη τους
Κουνάει την γλώσσα του ή την βγάζει έξω με γρήγορες και κοφτές κινήσεις
Προχωράει λοξά κι όχι σε ευθεία γραμμή όταν πλησιάζει κάποιον. Σε αυτήν την περίπτωση, όταν τον έχετε με λουρί και βλέπει άλλον σκύλο και τον πλησιάζει, δεν πρέπει εσείς να επιμένετε να πάει ευθεία, γιατί οι σκύλοι όταν είναι ελεύθεροι μ’ αυτόν τον τρόπο πλησιάζουν άλλους σκύλους. Κάνοντας κύκλο είτε μικρό είτε μεγάλο. Κι αν επιμένετε και τον μαλώνετε να πάει ευθεία, τότε υπάρχουν πολλές πιθανότητες να τον κάνετε επιθετικό και να γαβγίζει στους άλλους
Κάθεται κάτω ή ξαπλώνει
Τεντώνεται κάνοντας την γνωστή υπόκλιση του παιχνιδιού και μένει σ’ αυτήν την στάση για λίγα λεπτά ή με αυτή την στάση κουνιέται δεξιά αριστερά
Προχωράει με πιο αργό ρυθμό κι ίσως κάνει και μια παύση πριν συνεχίσει. Τότε θέλει την ίδια αντίδραση κι από τον απέναντί του σκύλο ή άνθρωπο, διαφορετικά αν ο άλλος τον πλησιάσει τρέχοντας θα το πάρει σαν απειλή. Αυτό το σημάδι είναι πολύ σημαντικό αν δείτε τον σκύλο σας να το κάνει σε εσάς την ώρα που τον καλείτε. Αυτό σημαίνει πως σας θεωρεί απειλητικό. Είτε η φωνή σας είναι άγρια όταν τον φωνάζετε να έρθει κοντά σας, είτε είστε νευριασμένος και το νιώθει, είτε άλλη φορά τον είχατε μαλώσει όταν σας πλησίασε. Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να αλλάξετε στάση
Κουνάει έντονα την ουρά του
Μαλακώνει την έκφραση του προσώπου του σα να χαμογελά. Βλέμμα μαλακό με μισόκλειστα μάτια, χείλια και αυτιά τραβηγμένα πίσω. Προσοχή! Όχι να δείχνει δόντια έχοντας τα χείλια ψηλά. Τα χείλια σε σημάδι χαλάρωσης είναι τραβηγμένα πίσω. Όπως στην φωτογραφία μου που μόλις έχει μπει ο σκύλο – μπαμπάς μου στο σπίτι και τον υποδέχομαι. Δείτε όλα τα σημάδια χαλάρωσης στο πρόσωπό μου.

Πώς μπορείτε να χρησιμοποιήσετε εσείς τα σημάδια χαλάρωσης;

Όταν θέλετε να τον χαλαρώσετε τον σκύλο σας και να τον ηρεμήσετε σε περίπτωση που είναι στρεσαρισμένος, μπορείτε να του κάνετε τις δικές του κινήσεις και μπορεί να τον δείτε να σας ανταποδίδει την κίνηση. Κάθεστε μπροστά του και σε όλες τις κινήσεις τον κοιτάτε εκτός από εκείνη που πρέπει να στρίψετε τι κεφάλι και να αποφύγετε το βλέμμα του. Με αυτές τις κινήσεις θα του λέτε “χαλάρωσε”.

Πηγαίνετε μπροστά του και ανοιγοκλείνετε τα μάτια σας αργά. Όχι γρήγορα.
Γλείψτε τα χείλια σας πάλι με αργές κινήσεις.
Βγάλτε την γλώσσα έξω μερικές φορές.
Στρίψτε το κεφάλι σας στην άλλη πλευρά από εκείνη που βρίσκεται ο σκύλος σας και κοιτάξτε μακριά. Μετά επιστρέψτε το κεφάλι σας αλλά χωρίς να κοιτάτε τον σκύλο σας και κοιτάξτε ξανά αλλού μακριά.
Σηκώστε ελαφρά το ένα σας χέρι με λυγισμένο τον καρπό.
Χασμουρηθείτε ή προσποιηθείτε ένα χασμουρητό.