Οι πολυάριθμες φυλές των σημερινών σκύλων οι οποίες αναγνωρίζονται από 150 έως 800, διακρίνονται συχνά σε έξι βασικούς τύπους, με βάση τα γενικά μορφολογικά τους χαρακτηριστικά: τύπος μαστίφ, τύπος λυκόσκυλου, τύπος γκρέιχαουντ, τύπος πόιντερ, αλωπεκοειδής τύπος και τύπος μπασέ. Ανάλογα με το σχήμα του σώματος, υπάρχουν μακρύγραμμες, βραχύγραμμες ή ενδιάμεσες φυλές. Αντίθετα, για τις μορφολογικές ταξινομήσεις δίνεται μικρότερη προσοχή στην ουρά, στη δομή των ποδιών και στη διάπλαση των αφτιών.
Ανάλογα με τις ικανότητές τους και κυρίως ανάλογα με τη χρήση για την οποία προορίζονται, οι διάφοροι σκύλοι μπορούν να καταταγούν σε ποικίλες ομάδες και υποομάδες, όπως:
Κυνηγετικοί σκύλοι :Οι διάφορες φυλές κυνηγετικών σκύλων διακρίνονται κυρίως σε κυνηγόσκυλα καταδίωξης ή λαγωνικά και σε κυνηγόσκυλα φέρμας. Τα λαγωνικά (όπως είμαι κι εγώ και συγκεκριμένα ιχνηλάτης) ακολουθούν τη λεία συνήθως με την όσφρηση τους και αφού την εντοπίσουν, την καταδιώκουν, της επιτίθενται και τη σκοτώνουν. Σήμερα μερικά από αυτά, όπως τα αγγλικά λαγωνικά (greyhound), αντί για κυνήγι είναι εκπαιδευμένα για συμμετοχή σε κυνοδρομίες.
Παλαιότερα, για το κυνήγι της αρκούδας και του αγριόχοιρου χρησιμοποιούνταν οι μολοσσοί και τα μπουλντόγκ, τα οποία διαθέτουν μεγάλη δύναμη και θάρρος. Σήμερα οι φυλές αυτές χρησιμοποιούνται κυρίως για προστασία.
Για το κυνήγι του λαγού, του ζαρκαδιού κλπ., χρησιμοποιούνται ο γαλλικός ιχνηλάτης και μερικές συγγενικές φυλές (και εγώ φυσικά ως Πόσεβιτς!!!). Αντίθετα για να ανακαλύπτουν αλεπούδες και ασβούς στις φωλιές τους, εκπαιδεύονται τα μπασέ και ορισμένα τεριέ. Αποκλειστικά ελληνική φυλή κυνηγετικών σκύλων θεωρείται ο ελληνικός ιχνηλάτης γνωστός ως Γκέγκας.
Τα κυνηγόσκυλα φέρμας δεν καταδιώκουν το θήραμα, αλλά χωρίς να γαβγίζουν και χρησιμοποιώντας την οξύτατη όσφρηση τους, ακολουθούν τα ίχνη του κι αφού πλησιάσουν τη λεία, τη δείχνουν στον κυνηγό, σταματώντας (φερμάροντάς την, απ’ όπου και η ονομασία τους). Οι κυριότερες φυλές αυτής της κατηγορίας είναι τα σέτερ, το πόιντερ, το κούρτσχααρ, το σπάνιελ μπρετόν κ.α και χρησιμοποιούνται κυρίως για το κυνήγι των πουλιών.
Ιδιαίτερα κατάλληλες φυλές για να ανευρίσκουν και να φέρνουν το σκοτωμένο ή τραυματισμένο πουλί στον κυνηγό (τα λεγόμενα retrievers) είναι τα γκόλντεν ριτρίβερ, τα λαμπραντόρ ριτρίβερ, το κόκερ σπάνιελ κ.α.
Σκύλοι υπηρεσιών: Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει όλες τις φυλές των σκύλων που εξυπηρετούν κατά ποικίλους τρόπους τον άνθρωπο. Εκτός από τους σκύλους φύλακες, τους ποιμενικούς και τους σκύλους έλξης, στην ομάδα αυτή περιλαμβάνονται οι σκύλοι – οδηγοί των τυφλών, οι σκύλοι που χρησιμοποιούνται για την διάσωση ανθρώπων, οι σκύλοι που τίθενται στην υπηρεσία της αστυνομίας και του στρατού κλπ.
Σκύλοι φύλακες: Πρόκειται κατά κανόνα για ρωμαλέους και θαρραλέους σκύλους οι οποίοι χρησιμοποιούνται κυρίως για την φύλαξη των κατοικιών. Ο κύριος ρόλος τους είναι να γαβγίζουν προειδοποιώντας τον ιδιοκτήτη τους για την παρουσία εισβολέων ή για εκφοβισμό. Ωστόσο, ορισμένοι εκπαιδεύονται για να επιτίθενται στον εισβολέα. Γνωστοί σκύλοι φύλακες είναι το μπόξερ, ο μολοσσός, το ντόπερμαν, το ροτβάιλερ κ.α. Ορισμένοι από αυτούς χρησιμοποιούνται επίσης από την αστυνομία και τον στρατό.
Ποιμενικοί σκύλοι : Οι σκύλοι αυτοί , οι οποίοι ονομάζονται επίσης τσοπανόσκυλα, χρησιμοποιούνται για την βόσκηση των κοπαδιών και για την φύλαξή τους. Στην ομάδα αυτή ανήκουν ο γερμανικός ποιμενικός, ο βελγικός ποιμενικός, ο ελληνικός ποιμενικός, το κόλεϊ, το μποσερόν, το μπριάρ κ.α.
Οι σκύλοι που χρησιμοποιούνται στην βόσκηση είναι έξυπνοι, ενεργητικοί και ικανοί να συγκεντρώνουν το κοπάδι και να υπακούν σε εντολές. Τα τσοπανόσκυλα που είναι κατάλληλα για την εκδίωξη των εισβολέων είναι θαρραλέα και δυνατά. Ορισμένοι ποιμενικοί όπως ο γερμανικός, γνωστός και ως λυκόσκυλο, χρησιμοποιούνται ως φύλακες στα σπίτια, αστυνομικοί αλλά και ως σκύλοι συντροφιάς.
Σκύλοι έλξης : Οι σκύλοι έλξης χρησιμοποιούνται για την έλξη των έλκηθρων στις πολικές περιοχές. Ζεμένα κατά διάφορους τρόπους όπως σε φάλαγγα ή κατά ζεύγη, μπορούν να μεταφέρουν πολύ βαριά φορτία σε μεγάλες αποστάσεις. Οι σκύλοι έλξης είναι ανθεκτικοί στο κρύο και γνωστές ράτσες αυτής της κατηγορίας είναι τα χάσκι της Σιβηρίας, τα μαλαμούτ της Αλάσκας και το σαμογέντ. Οι σκύλοι αυτοί είναι ικανοί επίσης για την επιτήρηση και τη φύλαξη των κοπαδιών των ταράνδων, γιατί αν χρειαστεί δεν διστάζουν να επιτεθούν στις αρκούδες και στους λύκους που απειλούν ανθρώπους και ζώα.
Σκύλοι συντροφιάς : Ο κύριος ρόλος του σκύλου σήμερα είναι η συντροφιά του ανθρώπου. Πολυάριθμες ράτσες των παραπάνω κατηγοριών διατηρούνται ως οικόσιτα ζώα και βρίσκονται σε στενή επαφή με τον άνθρωπο όπως το κόλεϊ, το λυκόσκυλο, το σπάνιελ κ.α.
Ιδιαίτερη κατηγορία αποτελούν ράτσες μικρών διαστάσεων που ονομάζονται μινιατούρες ή toy ή σκύλοι σαλονιού και είναι κατεξοχήν σκύλοι συντροφιάς, όπως το κανίς ή πούντλ, το μικρό ιταλικό λαγωνικό, το μαλτέζικο, μερικά αλωπεκοειδή, τα βελγικά γκριφόν, διάφορα μικρά τεριέ, το γαλλικό μπουλντόγκ, το πεκινουά, το τσιουάουα και το ιαπωνικό.
Άγριοι σκύλοι : Αυτή η ομάδα αναφέρεται γενικά σε διάφορα είδη ή υποείδη κυνιδών, συγγενικά με τους κατοικίδιους σκύλους τα οποία συναντώνται σε άγρια κατάσταση. Γνωστά άγρια σκυλιά είναι τα ντίγκο της Αυστραλίας, το καμπερού της Αιθιοπίας και το ντόουλ της Ασίας που δεν εξημερώνεται.
Υπάρχουν και οι σκύλοι παρίας οι οποίοι είναι ημιάγριοι σκύλοι, κυρίως είναι αυτοί της Ινδίας όπου ήταν αρχικά εξημερωμένοι αλλά διέφυγαν στο φυσικό περιβάλλον.
Γενικά, οι σκύλοι αυτοί ζουν σήμερα σε εκτεταμένες ζώνες της Ασίας κοντά σε κατοικημένες περιοχές, αναζητώντας τροφή στα ανθρώπινα απορρίμματα.